Twoje, moje i duża harmonia samogłoskowa (+WIDEO)

Jakiś czas temu tutaj mogliście zapoznać się z zasadą małej harmonii samogłoskowej. Jeśli nie pamiętasz, wróć koniecznie! ;)

Dzisiaj o zasadzie dużej harmonii samogłoskowej.

Przypomnę tylko, że w zasadzie małej harmonii mieliśmy do czynienia z sufiksem dwupostaciowym, czyli mieliśmy do wyboru dwie formy jednego sufiksu. W przypadku liczby mnogiej jest to końcówka –lar lub –ler.

Uwaga!

W sufiksach dwupostaciowych występuje tylko samogłoska a lub e.

W zasadzie dużej harmonii samogłoskowej mamy do czynienia z sufiksem czteropostaciowym. Co to znaczy?

Mała harmonia - mały problem, duża harmonia - duży problem ;)

Trochę żartobliwie, ale naprowadza na trudność:

mała harmonia -> dwie możliwe końcówki

duża harmonia -> cztery możliwe końcówki (duża – większy wybór)

Co jeszcze?

W zasadzie małej harmonii samogłoskowej podzieliliśmy sobie samogłoski na:

Przednie: e, i, ö, ü

Tylne: a, ı, o, u

Przy dużej zasadzie dzielimy dodatkowo nasze samogłoski na zaokrąglone i niezaokrąglone:

Podział bardzo logiczny – wszystkie samogłoski, przy wymowie których układamy usta w kółeczko są zaokrąglone: ö, ü, o, u. Pozostałe są niezaokrąglone: e, i, a, ı.

Sufiksy czteropostaciowe zawsze zawierają samogłoski takie jak: ı, i, u, ü – a więc po jednej z każdej grupy. Tak więc, na przykład kiedy ostatnią samogłoską w naszym wyrazie jest samogłoska e lub i, dodawana końcówka zawsze zawiera samogłoskę i.

Poniżej cała tabela:

Omówmy to na przykładzie zaimków dzierżawczych.

Jak miałeś szansę przeczytać w „Czy język turecki jesttrudny”, turecki należy do grupy języków aglutynacyjnych. Znaczy to tyle, że aby zmienić znaczenie wyrazu lub jego formę gramatyczną, dodajemy do naszego bazowego wyrazu odpowiednie sufiksy. Tak też to działa w przypadku zaimków dzierżawczych.

Jeśli chcemy powiedzieć, że coś jest moje, do naszego słowa bazowego dodajemy sufiks: 

-üm, -um, -im, -ım.

Uwaga! Naszą końcówkę dodajemy zarówno w zaimku osobowym, jak i rzeczowniku następującym. 

Czyli:

ben znaczy ja, kız znaczy dziewczyna, więc aby powiedzieć moja dziewczyna, mówimy benim kızım.

Analogicznie gdy mówimy, że coś jest twoje. Do wyboru mamy sufiksy z tymi samymi samogłoskami, a spółgłoska m zamienia się w n: 

ün, un, in, ın.

Sen znaczy ty, więc wyrażenie twoja dziewczyna będzie brzmiało senin kızın.

Poniżej więcej przykładów:

yüz – twarz

benim yüzüm – moja twarz

senin yüzün – twoja twarz

göz – oko

benim gözüm – moje oko

senin gözün – twoje oko

muz – banan

benim muzum – mój banan

senin muzun – twój banan

televizyon – telewizor

benim televizyonum – mój telewizor

senin televizyonun – twój telewizor

dil – język

benim dilim – mój język

senin dilin – twój język

patates – ziemniak

benim patatesim – mój ziemniak

senin patatesin – twój ziemniak

kız – dziewczyna

benim kızım – moja dziewczyna

senin kızın – twoja dziewczyna

kas – mięsień

benim kasım – mój mięsień

senin kasın – twój mięsień

A teraz czas na obejrzenie wideo i przekonanie się jak brzmi poprawna wymowa ;)

Güle güle, 

Karolina